Jakie są stopnie niepełnosprawności?
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44) wskazuje na trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się w związku z określaniem praw ale i obowiązków (np. co do zatrudniania osób z takim stopniem):
1) znaczny (do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę mającą naruszoną sprawność organizmu: 1) niezdolną do podjęcia zatrudnienia, 2) zdolną do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej albo w zakładzie aktywizacji zawodowej, wymagającą niezbędnej w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji).
2) umiarkowany (do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności, wymagającą w celu pełnienia ról społecznych częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji).
3) lekki (do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia, nie wymagającą pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych).
Każdorazowo dane orzeczenie ustalające któryś z tych stopni niepełnosprawności stanowi także podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów, w tym na podstawie działalności PFRON. Poniżej lista najważniejszych świadczeń, które przysługują osobom z orzeczoną niegdyś tzw. grupą I, II i III, a dzisiaj ze stopniem lekkim, umiarkowanym i znacznym.
Co należy się osobie z lekkim stopniem niepełnosprawności?
Osoby, który mają orzeczony stopień lekki niepełnosprawności (dawniej była to grupa III) mają najmniej rozbudowany pakiet uprawnień, niemniej jednak i tak mogą liczyć na spore wsparcie z PFRON i innych instytucji, są to m.in. świadczenia na: energie elektryczną, serwis protezy kończyny, edukację, turnusy rehabilitacyjne, sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, likwidację barier architektonicznych/ w komunikowaniu się/ technicznych, usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika, rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo działalności w formie spółdzielni socjalnej, oprocentowanie kredytu bankowego, szkolenie organizowane przez PUP.
Co należy się osobie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?
Osoby, który mają orzeczony stopień umiarkowany niepełnosprawności (dawniej była to II grupa) mają bardziej rozbudowany pakiet uprawnień. Mogą liczyć na spore wsparcie z PFRON i innych instytucji, są to m.in. świadczenia na: dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu, oprzyrządowanie samochodu przy dysfunkcji narządu ruchu czy słuchu, prawo jazdy, sprzęt elektroniczny, sprzęt elektroniczny – szkolenia, proteza kończyny czy jej serwis, opieka dla osoby zależnej, edukacja, turnusy rehabilitacyjne, sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, likwidacja barier architektonicznych/ technicznych/ w komunikowaniu się, usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika, rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo działalności w formie spółdzielni socjalnej, oprocentowanie kredytu bankowego, szkolenie organizowane przez PUP, koszty energii elektrycznej, wypożyczalnia technologii wspomagających.
Co należy się osobie ze znacznym stopniem niepełnosprawności?
Osoby, który mają orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności (dawniej była to I grupa) mają najbardziej rozbudowany pakiet uprawnień. Mogą liczyć na spore wsparcie z PFRON i innych instytucji, są to m.in. świadczenia na: dopłatę do zakupu mieszkania bez barier architektonicznych, dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu, dofinansowanie zakupu samochodu osobowego, oprzyrządowanie samochodu dla osób z dysfunkcją narządu ruchu czy słuchu, prawo jazdy, sprzęt elektroniczny i związany z tym serwis czy szkolenia, wózek inwalidzki o napędzie elektrycznym i związany z nim serwis, proteza kończyny i związany z nią serwis, skuter inwalidzki o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowanie elektryczne do wózka ręcznego, opieka dla osoby zależnej, edukacja, turnusy rehabilitacyjne, sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, likwidacja barier architektonicznych/ technicznych/ w komunikowaniu się, usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika, rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo działalności w formie spółdzielni socjalnej, oprocentowanie kredytu bankowego, szkolenie organizowane przez PUP, koszty energii elektrycznej, wypożyczalnia technologii wspomagających.
Dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu
Warto skupić szczególnie uwagę na dofinansowaniu do wynajmu mieszkania lub domu, które przysługuje jedynie osobom z orzeczonym stopniem umiarkowanym i znacznym. Co trzeba zrobić, aby uzyskać takie dofinansowanie i dla kogo jest ono przeznaczone? Przede wszystkim program pomocowy jest skierowany do młodych osób, które dopiero wkraczają na drogę zawodową. Przysługuje on: pełnoletnim absolwentem, którzy w ciągu ostatnich 3 lat ukończyli naukę; osobom, które wprawdzie nie są absolwentami ale opuściły rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka lub placówkę opiekuńczo-wychowawczą. Jednocześnie osoba ubiegająca się o wsparcie musi wykazać, że:
- posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, a w przypadku osób z niepełnosprawnością narządu słuchu, także w stopniu umiarkowanym lub orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, a w przypadku osób z niepełnosprawnością narządu słuchu również na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
- złoży oświadczenie, że nie jest właścicielem mieszkania ani nie przysługuje mu spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości realizowania aktywności zawodowej;
- złoży oświadczenie o poszukiwaniu zatrudnienia lub o podjętym zatrudnieniu.
Ważne
SAM “Samodzielność-Aktywność-Mobilność”
Program „Samodzielność-Aktywność-Mobilność” Mieszkanie dla Absolwenta – przewiduje dofinansowanie do wynajmu mieszkania na okres poszukiwania pracy i rozpoczęcia zatrudnienia. Celem programu jest wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności zawodowej i społecznej poprzez zapewnienie samodzielnego mieszkania. Dofinansowanie można otrzymywać przez cały okres poszukiwania pracy lub po jej podjęciu, ale nie dłużej niż przez 60 miesięcy.
Na co dofinansowanie w ramach wynajmu mieszkania lub domu i ile?
Dofinansowanie w formie pieniężnej można uzyskać do wszystkich ponoszonych przez beneficjenta kosztów wymienionych w umowie najmu mieszkania lub domu, który spełniającego indywidualne kryteria dostępności. Jak podaje PFRON: wysokość dofinasowania zależna jest od lokalizacji wynajmowanego mieszkania oraz tego, czy osoba z niepełnosprawnością porusza się z pomocą wózka. Wraz z upływem 60 miesięcy dofinansowanie ulega stopniowemu obniżeniu i wynosi:
- od 1 do 24 miesiąca – 100% kosztów najmu;
- od 25 do 42 miesiąca – 70% kosztów najmu;
- od 43 do 60 miesiąca – 40% kosztów najmu.
PFRON publikuje kwartalne wartości maksymalnej kwoty dofinansowania w lokalizacji wynajmowanego mieszkania. W 2024 r., tj. jeszcze w IV kwartale obowiązuje takie stawki w danych miastach jak przedstawiono poniżej.
Maksymalna kwota dofinansowania (miesięcznie) w IV kwartale 2024r. w ramach Programu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Mieszkanie dla absolwenta
DOFINANSOWANIE NA WYNAJEM MIESZKANIA CZY DOMU | |||
WOJEWÓDZTWO | Lokalizacja mieszkania wynajmowanego | dla Beneficjenta poruszającego się przy pomocy wózka inwalidzkiego | dla pozostałych Beneficjentów |
DOLNOŚLĄSKIE | m. Wrocław | 3.617,00 | 2.665,00 |
DOLNOŚLĄSKIE | gminy sąsiadujące z m. Wrocław | 3.312,00 | 2.441,00 |
DOLNOŚLĄSKIE | pozostałe | 3.008,00 | 2.216,00 |
KUJAWSKO-POMORSKIE | m. Bydgoszcz | 2.826,00 | 2.082,00 |
KUJAWSKO-POMORSKIE | gminy sąsiadujące z m. Bydgoszcz | 2.538,00 | 1.870,00 |
KUJAWSKO-POMORSKIE | m. Toruń | 2.631,00 | 1.939,00 |
KUJAWSKO-POMORSKIE | gminy sąsiadujące z m. Toruń | 2.441,00 | 1.798,00 |
KUJAWSKO-POMORSKIE | pozostałe | 2.250,00 | 1.658,00 |
LUBELSKIE | m. Lublin | 2.699,00 | 1.989,00 |
LUBELSKIE | gminy sąsiadujące z m. Lublin | 2.489,00 | 1.834,00 |
LUBELSKIE | pozostałe | 2.278,00 | 1.678,00 |
LUBUSKIE | m. Gorzów Wielkopolski | 3.010,00 | 2.218,00 |
LUBUSKIE | gminy sąsiadujące z m. Gorzów Wlkp. | 2.864,00 | 2.110,00 |
LUBUSKIE | m. Zielona Góra | 3.010,00 | 2.218,00 |
LUBUSKIE | gminy sąsiadujące z m. Zielona Góra | 2.864,00 | 2.110,00 |
LUBUSKIE | pozostałe | 2.718,00 | 2.003,00 |
ŁÓDZKIE | m. Łódź | 2.463,00 | 1.815,00 |
ŁÓDZKIE | gminy sąsiadujące z m. Łódź | 2.267,00 | 1.671,00 |
ŁÓDZKIE | pozostałe | 2.072,00 | 1.527,00 |
MAŁOPOLSKIE | m. Kraków | 3.168,00 | 2.334,00 |
MAŁOPOLSKIE | gminy sąsiadujące z m. Kraków | 2.704,00 | 1.992,00 |
MAŁOPOLSKIE | pozostałe | 2.253,00 | 1.660,00 |
MAZOWIECKIE | m. Warszawa | 3.835,00 | 2.826,00 |
MAZOWIECKIE | gminy sąsiadujące z m. Warszawa | 2.930,00 | 2.159,00 |
MAZOWIECKIE | pozostałe | 2.442,00 | 1.799,00 |
OPOLSKIE | m. Opole | 2.489,00 | 1.834,00 |
OPOLSKIE | gminy sąsiadujące z m. Opole | 2.249,00 | 1.657,00 |
OPOLSKIE | Pozostałe | 2.010,00 | 1.481,00 |
PODKARPACKIE | m. Rzeszów | 2.763,00 | 2.036,00 |
PODKARPACKIE | gminy sąsiadujące z m. Rzeszów | 2.580,00 | 1.901,00 |
PODKARPACKIE | pozostałe | 2.397,00 | 1.767,00 |
PODLASKIE | m. Białystok | 2.924,00 | 2.154,00 |
PODLASKIE | gminy sąsiadujące z m. Białystok | 2.820,00 | 2.078,00 |
PODLASKIE | pozostałe | 2.717,00 | 2.002,00 |
POMORSKIE | m. Gdańsk | 3.495,00 | 2.576,00 |
POMORSKIE | gminy sąsiadujące z m. Gdańsk | 3.111,00 | 2.293,00 |
POMORSKIE | pozostałe | 2.727,00 | 2.009,00 |
ŚLĄSKIE | m. Katowice | 2.794,00 | 2.059,00 |
ŚLĄSKIE | gminy sąsiadujące z m. Katowice | 2.556,00 | 1.883,00 |
ŚLĄSKIE | pozostałe | 2.318,00 | 1.708,00 |
ŚWIĘTOKRZYSKIE | m. Kielce | 2.782,00 | 2.050,00 |
ŚWIĘTOKRZYSKIE | gminy sąsiadujące z m. Kielce | 2.576,00 | 1.898,00 |
ŚWIĘTOKRZYSKIE | pozostałe | 2.371,00 | 1.747,00 |
WARMIŃSKO-MAZURSKIE | m. Olsztyn | 3.658,00 | 2.695,00 |
WARMIŃSKO-MAZURSKIE | gminy sąsiadujące z m. Olsztyn | 3.166,00 | 2.333,00 |
WARMIŃSKO-MAZURSKIE | pozostałe | 2.675,00 | 1.971,00 |
WIELKOPOLSKIE | m. Poznań | 3.527,00 | 2.599,00 |
WIELKOPOLSKIE | gminy sąsiadujące z m. Poznań | 2.924,00 | 2.154,00 |
WIELKOPOLSKIE | pozostałe | 2.436,00 | 1.795,00 |
ZACHODNIOPOMORSKIE | m. Szczecin | 2.820,00 | 2.078,00 |
ZACHODNIOPOMORSKIE | gminy sąsiadujące z m. Szczecin | 2.613,00 | 1.925,00 |
ZACHODNIOPOMORSKIE | pozostałe | 2.405,00 | 1.772,00 |
Wyżej wymienione kwoty są w złotych, zaokrąglone na zasadach ogólnych. Obowiązują w IV kwartale 2024 r., zatem do dnia 31 grudnia 2024 r.
Wniosek o dofinansowanie
Program przyznający dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu jest realizowany przez samorządy powiatowe, które przyjmą zaproszenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do jego realizacji. Wniosek wraz z wymaganymi załącznikami składa się elektronicznie za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia pod adresem https://sow.pfron.org.pl/. Wniosek możesz złożyć w każdym czasie.
Podstawa prawna
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44)
Rozdział II ustęp 12 dokumentu pn. Szczegółowe zasady finansowania realizacji programu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!”